2021-09-10
VI DOBRZYCKA KONFERENCJA NAUKOWA 2021
Już po raz szósty Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy zorganizowało konferencję naukową dotyczącą zagadnień związanych z historią ziemiaństwa. Do przygotowania opracowań zostali zaproszeni najwybitniejsi badacze dziejów ziemiaństwa, którzy w oparciu o wyniki prowadzonych przez siebie badań ukażą problem w szerokim kontekście czasowym i przestrzennym, uwzględniając zarówno Wielkopolskę, jak i Kresy północno-wschodnie. Dwudniowa konferencja została podzielona na dwie części.
Pierwsza część konferencji związana była z tematem prezentowanej w roku bieżącym w naszym muzeum wystawy czasowej, osnutej wokół kwestii „Mody w ziemiańskim świecie”. Tę problematykę wpisaliśmy w szersze ramy rozważań nad życiem codziennym ziemian, którym nadaliśmy tytuł „Życie codziennie czy życie niecodzienne? Wokół problemów badawczych ziemiańskiej codzienności w XIX i na pocz. XX w.”
Przybyłych gości przywitał uroczyście Dyrektor Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy - Wiesław Kaczmarek, podkreślając jednocześnie znaczenie organizowanych cyklicznych spotkań ze znawcami tematu.
Referat wstępny wygłosił prof. dr hab. Witold Molik, ogólnie nakreślając przedmiot badań. Przedstawiony temat był przyczynkiem do merytorycznej dyskusji z udziałem prof. dr. hab. Tadeusza Epszteina (Instytut Historii PAN), prof. dr. hab. Romana Jurkowskiego (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie), prof. dr. hab. Kazimierza Karolczaka (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie), prof. dr. hab. Jarosława Kity (Uniwersytet Łódzki) oraz prof. dr. hab. Dariusza Nawrota (Uniwersytet Śląski w Katowicach).
Po konwersacji przyszedł czas na przedstawienie referatów przekrojowych. Tą część rozpoczął Adam Paczuski (Narodowy Instytut Dziedzictwa Oddział Terenowy w Toruniu) tematem „Pospolite ruszenie szlachty w 1806 r. na przykładzie województwa inowrocławskiego”. Następnie Prof. dr hab. Dariusz Nawrot przedstawił rozbieżności pomiędzy historią, a literacką fikcją w referacie „Dwór litewski w epoce wojny 1812 r. Konfrontacja źródeł z obrazem pióra Adama Mickiewicza”. Ewa Siejkowska-Askutja (Muzeum Narodowe z Poznaniu) zaprezentowała temat "Portrety braci Mielżyńskich w mundurach wojska polskiego jako pamiątka ich udziału w powstaniu listopadowym". Po części wykładowej rozpoczął się kolejny panel dyskusyjny z udziałem przedstawicieli rodzin ziemiańskich oraz pozostałych uczestników konferencji.
Drugiego dnia konferencji wygłoszone przez referentów wykłady kontynuowały tematykę dworu podczas wojny. Poruszono problematykę doświadczeń wojennych różnych pokoleń ziemian i funkcjonowania dworu ziemiańskiego w okresie wojennych zawieruch i dziejowych kataklizmów – od początku XIX wieku aż po tragedię II wojny światowej.
Część pierwszą rozpoczął Prof. dr hab. Roman Jurkowski wykładem „Wielka Wojna z perspektywy kresowego dworu ziemiańskiego”. Dwa następne referaty dotyczyły zapisków z pamiętników. Ukazano ciekawy obraz I wojny światowej z perspektywy kobiet-ziemianek. Prof. dr hab. Jarosław Kita w wykładzie „Wielka Wojna w refleksji Ludwiki Ostrowskiej z Maluszyna” wskazał jak cennym źródłem dla badaczy są także prywatne zapiski. Prof. dr hab. Tadeusz Epsztein przedstawił natomiast referat "I wojna światowa w oczach Antoniny Kołaczkowskiej ze Strzyżewic". dr Ewelina Kostrzewska (Uniwersytet Łódzki) również zajęła się tematem kobiet, podkreślając ich udział oraz dokonania podczas I wojny światowej w wykładzie "Między dzielnością, a traumą. Ziemianki Królestwa Polskiego wobec I wojny światowej". Temat I wojny światowej zamknął referat Agnieszki Salamon-Radeckiej (Muzeum Narodowe w Poznaniu) „Artystyczny epizod z czasów I wojny światowej – wokół obrazów Jerzego Hulewicza”. Po tej części konferencji głos zabrali goście.
Dyskusja była dopełnieniem ubiegłorocznej wystawy czasowej, odłożoną z powodu panujących wówczas ograniczeń związanych z pandemią koronawirusa.
Blok referatów rozpoczął Prof. dr hab. Kazimierz Karolczak przedstawiając temat „Życie codzienne i funkcje dworu ziemiańskiego w latach 1939-1945”. Dopełnieniem wcześniejszego wykładu była prezentacja Dr Agnieszki Łuczak „Wielkopolskie ziemiaństwo podczas II wojny światowej”. Jako ostatni prezentację przedstawił Piotr A. Czyż (Muzeum Ziemiaństwa w Dąbrowie Oddział Muzeum Regionalnego w Siedlcach) omawiając historię rodzin ziemiańskich „Zamoyscy i Komierowscy – ofiary dwóch wojen”.
Galeria z wydarzenia
