2020-04-16
16 KWIETNIA 1892 R. - URODZINY JANA LIPSKIEGO Z LEWKOWA
16 kwietnia 1892 r. Urodził się w Lewkowie Jan Lipski herbu Grabie. Był synem Wojciecha Antoniego i Zofii z d. Lipskiej. Jego brat Józef był ambasadorem w Berlinie. Ożeniony z Antoniną z d. hr. Żółtowską, miał pięcioro dzieci. Jan zasłynął jako działacz społeczno-gospodarczy, prezes Związku Hodowców Konia Szlachetnego w Poznaniu, sędzia pokoju w Ostrowie Wielkopolskim oraz jako ostatni właściciel Lewkowa i majątku w Szczurach.
Za młodu uczęszczał do ostrowskiego gimnazjum. Maturę zdawał natomiast w gimnazjum w Paczkowie. Dalszą edukację kontynuował w Monachium gdzie studiował prawo i ekonomię. W wieku 26 lat roku brał udział w Powstaniu Wielkopolskim, podczas którego dowodził kompanią Straży Obywatelskiej. W dwudziestoleciu międzywojennym czynnie angażował się na polu gospodarczym i społecznym. Był m.in. prezesem Związku Hodowców Konia Szlachetnego w Poznaniu, prezesem Wielkopolskiego Związku Ziemian.
Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany i uwięziony w obozie koncentracyjnym Oranienburg-Sachsenhausen. Podczas niewoli zmagał się z ciężką chorobą. W 1942 roku wraz z rodziną wysiedlony został do Generalnego Gubernatorstwa. W październiku 1943 roku jego stan znacznie się pogorszył. Zmarł 18 grudnia 1943 roku. Został pochowany tymczasowo w Wilanowie.
fot. M. Bocheński
Majątek w Lewkowie odziedziczył wraz z bratem Józefem po swoim ojcu Wojciechu, który w rękach Lipskich pozostawał od 1786 roku aż do wybuchu drugiej wojny światowej. Budowniczym pałacu był kaliski łowczy związany z królem Stanisławem Augustem Poniatowskim – Wojciech Lipski, który w 1776 roku został mianowany generałem adiutantem polskiego króla. Architektem pałacu był prawdopodobnie Jan Christian Kamsetzer- nadworny architekt króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W szczycie ryzalitu widnieje data 1791 będąca jednocześnie datą ukończenia budowy oraz datą uchwalenia Konstytucji 3 Maja. W 1928 Lewków odwiedził prezydent Ignacy Mościcki. Ostatni remont generalny obiekt przeszedł w latach 1973-1987. W październiku 2018 muzeum otrzymało pokaźne dofinansowanie na ochronę przed degradacją i kompleksową rewitalizacje zabytkowego obiektu, który jest jednym z najcenniejszych zabytków Wielkopolski. Prace konserwatorskie nadal trwają i na dzień dzisiejszy nie jest znana data udostępnienia obiektu dla zwiedzających.
O Lewkowie i jego współwłaścicielu Józefie Lipskim głośno było kilka miesięcy temu za sprawą zarzutów prezydenta Rosji Władimira Putina kierowanych do polskiego przedwojennego ambasadora. Józef Lipski - brat Jana - Był ostatnim polskim ambasadorem w III Rzeszy. Putin zarzuca dyplomacie antysemityzm i podżeganie do wojny. Polityka Kremla od lat stara się wybielić stanowisko Związku Radzieckiego podczas wojny obarczając winą wybuchu ogólnoświatowego konfliktu inne kraje.
Zachęcamy do lektury artykułów poświęconych tej sprawie w sieci:
Kim był Józef Lipski, ambasador RP w Berlinie? To jego zaatakował Putin
Józef Lipski - Ambasador bez złudzeń
