STRONA GŁÓWNA

PLESZEW (MALINIE)
Gmina loco
Pałac Julesa Jouanne’a z lat 1860-1870




Fot. Katarzyna Podczaska 2018.


Fot. Katarzyna Podczaska 2018.

POŁOŻENIE: Założenie pałacowe położone jest w południowo-zachodniej części miasta Pleszew, przy ul. Malińskiej, po południowej stronie rzeczki Ner. Dawniej samodzielna wieś, położona nad Nerem, pod Pleszewem; potem przedmieście Pleszewa; obecnie włączone do miasta. 51°53’50” N 17°47’08” E.


PAŁAC wybudowany został prawdopodobnie w latach 1860-1870. Ok. 1915 r. przeszedł remont kapitalny, podczas którego zmieniony został wystrój elewacji. Był remontowany następnie w latach 90. XX w., kiedy to został częściowo podwyższony i adaptowany na siedzibę sądu. Jest to obiekt murowany, trójkondygnacyjny, posiadający wyższe zryzalitowane części boczne, nakryte niskimi dachami czterospadowymi. Wzniesiony został na planie prostokąta. Posiada płytkie ryzality boczne i przedsionek nakryty balkonem od północy. Elewacje podzielone są profilowanymi gzymsami kordonowymi i zwieńczone koronującym, zakończone niskimi ściankami attykowymi. Ryzality boczne opięte są pilastrami. Okna posiadają obramienia z uszakami. Obecnie stanowi siedzibę Sądu Rejonowego.


                                           
                                                              Źródło: Jouanne von C., Malinie, Baranówek i folwark Łasew, Rocznik Pleszewski 2014.

PARK założony został w 2. ćwierci XIX w. Do ok. 1960 r. posiadał kształt wydłużonego prostokąta, graniczącego z ul. Malinie. Zachował się obecnie jedynie w części położonej na południe od pałacu, w której rosną głównie lipy i klony.

WŁAŚCICIELE:

- 1418 - Boguchwał
- 1422 – Janusz
- 1429 - Tomisław Maliński h. Poraj
- 1432 - Jan z Malinia, stanu duchownego, w 1449 r. pleban w Sławoszewie (?)
- 1442 - Piotr, burgrabia pleszewski
- 1444 - Mikołaj Czermiński peno Maliński
- 1456-1463 – Piotr, żonaty z Małgorzatą Ciesielską; Stanisław Maliński
- 1471 – połowa: Piotr; połowa – jego brat Henryk
- 1472 - Andrzej
- 1479 - ks. Wawrzyniec oraz Jan, bracia niedzielni, synowie zm. Wincentego z Malinia
- 1485-1515 – część - Jan ze swą siostrą Anną, żoną Wawrzyńca Kowalewskiego; żonaty z 1. Elżbietą z Mniejszego Pawłowa, 2. Barbarą Turską; część – Mikołaj z
                       Szelejewa; część – Stanisław z Szelejewa; część – Jonasz z Szelejewa; część – Andrzej z Szelejewa (do 1522)
-  1524 – część - Marcin Bógwidzki h. Wąż, dziedzic Kotlina, wraz z żoną Martą; część – Mikołaj z Szelejewa; część – Stanisław z Szelejewa; część – Jonasz z Szelejewa
- 1526 – część - Andrzej Maliński; część – Mikołaj z Szelejewa (do 1532); część – Jonasz z Szelejewa (do 1530)
- 1530-1532 - Andrzej Maliński
- 1532-1553 - Jan Kościelecki h. Ogończyk, podkomorzy krakowski, mąż 1. Anny Tęczyńskiej h. Topór, dziedziczki Pleszewa, 2. Katarzyny Górki h. Łodzia
- 1553 - Jadwiga Kościelecka, wdowa po Sewerynie Bonerze h. Bonarowa, kasztelanie sądeckim i wielkorządcy krakowskim oraz Zofia Kościelecka, żona Sebastiana
             Mielęckiego h. Gryf, siostry ww. Janusza
- 1576-1603 – Jan Zborowski h. Jastrzębiec, kasztelan gnieźnieński i starosta odolanowski, dziedzic Pleszewa, ożeniony najpierw z Elżbietą Prońską, a następnie z
                        Katarzyną Konarską
- 1603 - Anna i Zofia Zborowskie, córki ww. Jana
- 1608/1614-1639 – Zofia, Andrzej, Jan Piotr Opalińscy h. Łodzia, dzieci ww. Anny Zborowskiej i Piotra z Bnina Opalińskiego, krajczego koronnego, starosty nakielskiego,
                                gnieźnieńskiego i rohatyńskiego
- 1639-1641 - Aleksander z Otoka Zaleski h. Dołęga, podsędek ziemski sieradzki
- 1641-1645 – Remigian z Otoka Zaleski, brat ww. Aleksandra, referendarz koronny, kasztelan łęczycki, wraz z żoną Anną Mielżyńską h. Nowina
- 1645 – Teresa Zaleska, córka ww. Remigiana, żona Adama Uriela Czarnkowskiego h. Nałęcz (zm. 1675), starosty osieckiego i międzyleskiego
- do 1660 - Mikołaj Szołdrski h. Łodzia, kasztelan biechowski
- 1660 - Remigian z Otoka Zaleski, bratanek ww. Remigiana (syn Stanisława, podsędka ziemskiego sieradzkiego)
- 1684 - Wacław z Otoka Zaleski, kuzyn ww. Remigiana, podkomorzy łęczycki
- 1689-przed 1707 – Aleksander z Otoka Zaleski, syn Wacława, z żoną Marianną Ludwiką Radomicką h. Kotwicz
- przed 1707-1717/1723 - wdowa Marianna Ludwika z Radomickich Zaleska
- 1748 - spadkobiercy Dominika Kolumna Cieciszowskiego
- przed 1752-1782 - Marianna z książąt Sapiehów Koźmińska, starościna wschowska, żona Ignacego z Iwanowic Koźmińskiego h. Poraj, następnie Ludwika hr. z
                                 Lubrańca Dąmbskiego h. Godziemba z Żerkowa, wojewody brzesko-kujawskiego
- 1782-1784 – Ludwika Koźmińska, córka ww. Marianny, żona Franciszka Ksawerego Sokolnickiego h. Nowina, podkomorzego kaliskiego
- 1784-1807 - Makary Gorzeński h. Nałęcz, podkomorzy królewski, kasztelan kamieński, 2-gi mąż ww. Ludwiki Koźmińskiej 1.voto Sokolnickiej
- 1807-1833 - Dionizy Taczanowski h. Jastrzębiec, dziedzic Taczanowa
- 1833-przed 1842 - Bogusław Adam Gedrus-Ejdziatowicz h. Łuk, z żoną Józefą Szwykowską h. Ogończyk
- przed 1842 – Szwykowscy, teściowie ww. Bogusława Adama Gedrus-Ejdziatowicza
- 1842-1862 - Benjamin Jouanne, handlowiec z Berlina, z żoną Friederiką Busse
- 1862-1925 - Jules Eugene Jouanne, syn ww. Benjamina, królewsko-pruski rotmistrz rezerwy II Gwardyjskiego Pułku Dragonów, z żoną Vally Heleną Klarą von Loos

                                                                        
                                          Jules Jouanne. Wg K. Niesiołowski, Szkice i sylwetki z przeszłości Pleszewa, Pleszew 1938.

-  1923-1942 - Günther, syn ww. Julesa, ożeniony z Christą Freiin von Schenck zu Schweinsberg; faktycznie jednak 1 VII 1936 r. objął na własność Malinie Claus
                        (przeniesienie praw własności nastąpiło 22 V 1942 r., po likwidacji struktur państwa polskiego)

                                                                                                 
                                                                                           Claus von Jouanne. Źródło: Jouanne von C., Malinie, Baranówek i folwark Łasew, Rocznik Pleszewski 2014.

- 1943-1945 – Christian, syn Julesa
- do dn. 24 IV 1945 r. przeprowadzono parcelację 272 ha majątku, na których osadzono 52 rodziny.

Literatura:

Jouanne von C., Malinie, Baranówek i folwark Łasew, Rocznik Pleszewski 2014, s. 332-352; Adressbuch des Grundbesitzes im Grossherzogthum Posen, Berlin 1872; Cieślak T., Dochodzenie przeciwko Christianowi Jouanne’owi i jego proces przed specjalnym sądem karnym w Poznaniu, Rocznik Pleszewski 2014, s. 309-331; Tegoż, Nadzieje i rzeczywistość. Ziemia pleszewska w latach 1945-1947, Rocznik Pleszewski 2012, s. 243- 269; Tegoż, Wokół zbrodni niemieckich w Pleszewie w 1939 roku, Rocznik Pleszewski 2013, s. 226-249; Dembiński P., Prepozyt uniejowski Stanisław Pleszewski i „wykaz posiadaczy nieruchomości w Pleszewie z 1467 roku, Rocznik Pleszewski 2014, s. 222-233; Güter=Adressbuch der Provinz Posen, Stettin 1907; Jouanne von C., Malinie, Baranówek i folwark Łasew, Rocznik Pleszewski 2014, s. 332-352; Jurek T., Nieznane zapiski heraldyczne z ksiąg sądowych kaliskich w XV wieku, Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, n.s., t. 1: 1993, s. 134-147; Kozak A., Kilka scen z życia późnośredniowiecznego miasta. Pleszewianie przed sądem Konsystorza Kaliskiego w latach 1480-1486, Rocznik Kaliski 2014, s. 234-255; Kozierowski S., Badania nazw topograficznych na obszarze dawnej zachodniej i środkowej Wielkopolski, Roczniki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 47: 1920, t. 2 (M-Z), Poznań 1922; Kurtzgefasstes Staatistisches Handbuch der Provinz Posen (…), Posen 1865; Małyszko S., Gajda Ł., Majątki wielkopolskie, t. II, Powiat pleszewski, Szreniawa 1997; Niederstetter J., Verzeichnis sammtlicher Ritter-und anderer selbstandigen grosseren Güter der Provinz Posen mit Angabe ihrer Besitzer, Posen 1859; Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego, wyd. J. N. Bobrowicza, Lipsk 1846; Powiat kaliski w XVI wieku, Warta. Tygodnik poświęcony nauce, rozrywce i wychowaniu, nr 632 z 8 VIII 1886 r., s. 5568-5569; nr 633 z 15 VIII 1886, s. 5576-5578; nr 634 z 22 VIII 1886 r., s. 5564-5566; nr 635 z 29 VIII 1886 r., s. 5572-5574; nr 636 z 5 IX 1886 r., s. 5778-5780; nr 637 z 12 IX 1886 r., s. 5809-5811; nr 638 z 19 IX 1886 r., s. 5816-5818; nr 639 z 26 IX 1886 r., s. 5603; nr 640 z 3 X 1886 r., s. 5611; nr 641 z 10 X 1886 r., s. 5619; nr 642 z 17 X 1886 r., s. 5628-5630; nr 643 z 24 X 1886 r., s. 5636-5638; nr 644 z 31 X 1886 r., s. 5645-1648; nr 645 z 7 XI 1886 r., s. 5652-5654; nr 646 z 14 XI 1886 r., s. 5659-5661; nr 647 z 21 XI 1886 r., s. 5669-5670; nr 648 z 28 XI 1886 r., s. 5676-5678; nr 649 z 5 XII 1886 r., s. 5682-5684; nr 650 z 12 XII 1886 r., s. 5682-5684; nr 650 z 12 XII 1886 r., s. 5693-5695; nr 651 z 19 XII 1886 r., s. 5700-502; nr 652 z 26 XII 1886 r., s. 5708-5710; nr 653 z 9 I 1887 r., s. 5716-1718; nr 654 z 16 I 1887 r., s. 5724-5726; nr 655 z 23 I 1887 r., s. 5733-5734; nr 656 z 30 I 1887 r., s. 5741-5742; nr 657 z 6 i 13 II 1887 r., s. 5748-5749; nr 658 z 20 II 1887 r., s. 5755-5756; nr 659 z 27 II 1887 r., s. 5768; nr 660 z 6 III 1887 r., s. 5772-5774; nr 661 z 13 III 1887 r., s. 5781-5782; nr 662 z 20 III 1887 r., s. 5790; nr 663 z 27 III 1887 r., s. 5797; nr 664 z 3 IV 1887 r., s. 5806; nr 665 z 10 IV 1887 r., s. 5814; nr 668 z 1 V 1887 r., s. 5888; nr 669 z 8 V 1887 r., s. 5846; nr 671 z 22 V 1887 r., s. 5861; nr 672 z 29 V 1887 r., s. 5869-5870; nr 673 z 5 VI 1887 r., s. 5877-5878; nr 675 z 19 VI 1887 r., s. 5892-5893; nr 676 z 26 VI 1887 r., s. 5901-5902; nr 677 z 3 VII 1887 r., s. 5909; nr 678 z 10 VII 1887 r., s. 5918; nr 679 z 17 VII 1887 r., s. 5925; Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI, Warszawa 1885; Stępniak M., Anna Tęczyńska i mieszkańcy Pleszewa w latach 1520-1550, Rocznik Pleszewski 2013, s. 164-183; Stępniak M., Pleszew i jego mieszkańcy w latach 1531-1563, Rocznik Pleszewski 2014, s. 256-284; Stryjkowski K., Niemiecka lista narodowościowa (DVL), jej realizacja w Pleszewie i powojenne konsekwencje (1939-1945), Rocznik Pleszewski 2011, s. 211-225; Żychliński T., Stosunek polskiej a niemieckiej większej własności w Wielkiem Księstwie Poznańskiem przed 30 laty a dzisiaj, Poznań 1978; Beniamin Eduard Jouanne, Pleschen, Kaestner & von Urach’s genealogische Adelsdatenbank; Indeks osób z rękopisu 1691-1697, protocollus seu liber varium actionum per famatus, Archiwum Państwowe w Poznaniu: Akta miasta Pleszewa, opr. R. Knap-Kurowski, www.wtg-gniazdo.org; Jules Eugene von Jouanne auf Malinie und Czarnuszka, Kaestner & von Urach’s Genealogische  Adelsdatenbank; Kiec O., Ludność polska i niemiecka w Pleszewie w latach 1792-1939. W poszukiwaniu wspólnej tożsamości, ewangelicy.pleszew.pl; Koźmiński Piotr h. Poraj, opr. J. Dworzaczkowa, [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny; Sokolnicki Franciszek Ksawery h. Nowina (1715-1783), opr. M. Czeppe, Internetowy Polski Słownik Biograficzny; Teki Dworzaczka.